Translate

Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου 2018

Εκδηλώσεις για τον Ηρωικό Πόντο από το “Κρυφό Σχολειό” στη Λεμεσό

     


     

Ήταν 9 Ιανουαρίου του 2018 όταν δέχτηκα με έκπληξη ένα μέιλ όπου πολύ ευγενικά μού ζητούσαν την άδεια να χρησιμοποιήσουν ως αφίσα,  ένα ζωγραφικό έργο μου από την ενότητα το Βλέμμα της Προσφυγιάς. Το Κρυφό Σχολειό βρισκόταν είδη σε πυρετώδεις προετοιμασίες για την κεντρική φιλανθρωπική εκδήλωση του που θα γινόταν στις 31 του ίδιου μήνα στη Λεμεσό της Κύπρου. Η επικοινωνία μας με την υπεύθυνη του προγράμματος κα.Παναγιώτα Σκόφιλντ ήταν κάτι περισσότερο από εξαιρετική. Μιλούσα με έναν άνθρωπο που ουδεμία σχέση είχε με τον Πόντο κι όμως κάθε λέξη και κάθε σκέψη τον περιείχε και ακτινοβολούσε πάθος και λατρεία για μια πατρίδα που την θεωρούσε κατάδική της. Η τραγωδία της γενέτειρας της την έκαμαν να πονεί το ίδιο για το αλησμόνητο Πόντο. Η ένθερμη ηλεκτρονική επικοινωνία μας και η ανταλλαγή γνώσεων και πληροφοριών κατέληξε στο να παραβρεθώ  στην εκδήλωση του σχολείου και να παρουσιάσω στα παιδιά ηλικίας 6-12 ετών, την θεματική ενότητα των έργων μου «Το Βλέμμα της Προσφυγιάς». Η παρουσίαση έγινε την Δευτέρα 29 Ιανουαρίου, μέσα σε ευχάριστο διδακτικό κλίμα  για τα παιδιά του δημοτικού, που παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον τις διηγήσεις για τις ζωγραφιές μου, μέσα από τις οποίες γνώρισαν πως αποδίδονται εικαστικά ιστορικά πρόσωπα και μνημεία, και φυσικά τις σκέψεις και τα συναισθήματα που τους μετέφερα από τις αφηγήσεις της γιαγιάς μου, για τη ζωή  των προσφύγων αλλά και των ανθρώπων που χάνουν την πατρίδα τους παρά την θέληση τους. 






Το αφιέρωμα στον Πόντο επικεντρώθηκε φυσικά στο φιλανθρωπικό δείπνο, αποτέλεσε ωστόσο αιτία κι αφορμή, οι δάσκαλοι και τα παιδιά του σχολείου να ψάξουν  και να μάθουν την ιστορία και τον πολιτισμό του Πόντου. Περίπου 20 ημέρες πριν  είχε ξεκινήσει η πολύπλευρη προετοιμασία και περιελάμβανε μεταξύ των άλλων και εκμάθηση ποντιακών τραγουδιών και χορών. Επίσης ζωγραφική και κολάζ θεμάτων που αφορούσε την ποντιακή κουλτούρα και την προσφυγιά και τα έργα εκτέθηκαν σε αίθουσα του σχολείου μαζί με φωτογραφίες αγίων του Πόντου, καθώς και ιστορικών προσώπων που είχαν εξέχουσα θέση στα πολιτικά πεπραγμένα στις αρχές του 20ου αιώνα, δηλαδή  λίγα χρόνια πριν αλλά και την εποχή που έγιναν τα τραγικά γεγονότα της γενοκτονίας. Τα παιδιά συμμετείχαν στην εκδήλωση «Μαγειρεύοντας για τους μεγάλους, για καλό σκοπό» κι έμαθαν πολλά για την ποντιακή διατροφή  αλλά και πως παρασκευάζονται διάφορα φαγητά και εδέσματα όπως: Μελιντζανόπαστα Κερασούντας, Κιλιντίρια Αμάσειας, Γιαπράκια Τραπεζούντας, Σπανακόπιτα Χαλδίας, Ξυγαλένεν Κοτυώρων, Χαρτσό Ροδόπολης, Ρυζότο Σινώπης με γαρίδες, Λαχανοσαλάτα Σινώπης, Κρυφοσαλάτα, Ωτία, Πισία και φρούτα εποχής. 




   Η μεγάλη βραδιά πραγματοποιήθηκε μέσα σε έντονα συναισθήματα  χαράς και συγκίνησης. Ήταν πολλοί εκείνοι που εκφράσθηκαν με όμορφα λόγια για την εξέλιξη της βραδιάς που κορυφώθηκε με την απόδοση ποντιακών χορών από μικρούς και μεγάλους. Όσα και να γράψω, όσο γλαφυρά και να  προσπαθήσω να περιγράψω αυτά που έζησα σίγουρα δεν θα καταφέρω να σας μεταφέρω εξ ολοκλήρου το κλίμα που επικράτησε. Η τραπεζαρία του σχολείου στολίστηκε με ιδιαίτερες λεπτομέρειες και όλα θύμιζαν Πόντο. Τόσο τα ποντιακά εδέσματα που σερβίρισαν τα παιδιά με άψογο επαγγελματικό τρόπο όσο και ο στολισμός της αίθουσας, κέρδισαν τις καλύτερες εντυπώσεις των καλεσμένων. Τα τραπέζια στρώθηκαν με επαγγελματική επιμέλεια και κάτω από κάθε σερβίτσιο υπήρχε ειδικό σουπλά που εικονιζόταν ο χάρτης του Πόντου. Στο κέντρο κάθε τραπεζιού ανθοστήλη σε βάζο που είχαν φτιάξει τα παιδιά με ντεκουπάζ και σε όλα υπήρχαν εικόνες που αφορούσαν τον Πόντο, όπως χορευτές με παραδοσιακές φορεσιές και μνημεία του Πόντου. Στην αίθουσα δέσποζε μία τεράστια φωτογραφία με την Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά στον Πόντο και από την μια πλευρά της αίθουσας ως την άλλη οι μαθητές κρέμασαν σε σκοινάκια ζωγραφιές με ποντιακές λύρες και χορευτές που οι ίδιοι είχαν φτιάξει. Στη μια πλευρά της αίθουσας στήθηκε έκθεση με αντικείμενα καθημερινής χρήσης της παλαιάς εποχής, όπως λαγήνια, οικιακά σκεύη μαγειρέματος, ζυμώματος, λάμπες πετρελαίου κ.ά. 






Τις εντυπώσεις έκλεψε η γωνιά με τη «βαλίτσα του πρόσφυγα», την οποία εμπνεύστηκαν και  κατά το μεγαλύτερο μέρος της έστησαν τα ίδια  τα παιδιά, τα οποία κλήθηκαν να απαντήσουν στο τι θα μπορούσε κάποιος να πάρει μαζί του την στιγμή που εγκαταλείπει κάτω από την απειλή του όπλου το σπίτι του, το χωριό του, την ζωή του... Η εν λόγω βαλίτσα ξεχείλιζε από είδη πρώτης ανάγκης, ψωμί, λαγήνι για νερό, ρούχα, κουβέρτες, αλλά και τα πλέον ιερά και πολύτιμα, όπως ιερά σκεύη, ιερά λείψανα, εικόνες αγίων, φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων και ηρώων, νομίσματα, κοσμήματα, φυλακτά και ό,τι άλλο θα συνόδευε τους ξεριζωμένους σ᾽ αυτό το ταξίδι, σ’ αυτό τον ξεριζωμό από τις πατρογονικές εστίες. Φυσικά δεν έλειπε και ο μποξάς με το δικό του συμβολισμό...





Την έναρξη της βραδιάς έκανε ο Διευθυντής του Σχολείου κ.Γιώργος Γεωργίου καλωσορίζοντας τον κόσμο και όπως ανέφερε στον χαιρετισμό του ότι «μέσα στα εφτά χρόνια που πραγματοποιείται αυτό το δείπνο, η μικρή προσπάθεια των παιδιών έγινε μεγάλη και αντρώθηκε με την στήριξη των γονέων και φίλων του Σχολείου. Η όλη φιλανθρωπική δραστηριότητα  εντάσσεται στα πλαίσια των στόχων και εμφάσεων του Κρυφού Σχολείου, όπου πέρα από τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών επιδιώκεται και η ολόπλευρη ανάπτυξή τους. Συστηματικά  καλλιεργείται η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών και η ενσυναίσθηση. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο εξοχότατος Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο κ.Ηλίας Φωτόπουλος, ο οποίος ανέφερε πως οφείλουμε να μεταδώσουμε στους νέους όχι μόνο γνώση αλλά κοινωνική παιδεία κι ευαισθησία. Το προστάζει ο Ελληνικός πολιτισμός που ανέδειξε όσο κανείς άλλος την αξία του ανθρώπου. Το προστάζει επίσης η χριστιανική μας πίστη αλλά και η παράδοση μας. Αυτό εξάλλου μας δίδαξαν και οι Τρεις Ιεράρχες. Για τον Πόντο θα έλεγα ότι ο ποντιακός πολιτισμός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες συνιστώσες  του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και της εθνικής μας παράδοσης. Το δράμα του ποντιακού ελληνισμού μπορεί να γίνει δυστυχώς πιο κατανοητό εδώ στην Κύπρο, γιατί όπως  ο κατακτητής έδιωξε τους πόντιους από τις πόλεις και τα χωριά της Μαύρης Θάλασσας, έτσι κι εδώ, ο ίδιος πάλι κατακτητής έδιωξε από τη γη των πατέρων τους, τους κατοίκους της Κυρήνειας, της Μόρφου, της Αμμοχώστου και τόσων άλλων πόλεων και χωριών που βρίσκονται στην κατεχόμενη Κύπρο. Η εκδήλωση τείνει να γίνει θεσμός, γι αυτό και η πρεσβεία της Ελλάδας την έθεσε υπό την αιγίδα της, στηρίζοντας με συνέπεια το έργο του σχολείου. Να συγχαρώ τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς που αυτή η φιλανθρωπική αυτή προσφορά αποτελεί στον συνάνθρωπο  το κορυφαίο μήνυμα. Τέλος ο Δήμαρχος της Λεμεσού ανέφερε ό,τι η εκδήλωση στέλνει ηχηρό μήνυμα αλληλεγγύης και εθνικής αυτογνωσίας, για ένα σχολείο κόσμημα. Ένα μεγάλο ευτύχημα για όλους οι μαθητές που είναι η καλύτερη απόδειξη για την δουλειά που γίνεται εδώ.



Ο Διευθυντής του Κρυφού Σχολειού Γεώργιος Γεωργίου


Ο Έλληνας πρέσβης στην Κύπρο Ηλίας Φωτόπουλος


Ο Δήμαρχος Λεμεσού Νίκος ΝΙκολαΐδης


Το Κρυφό Σχολειό τίμησε με συμβολικό δώρο για την παρουσία τους στο δείπνο και την συμβολή τους στην πραγματοποίηση της  εκδήλωσης τον Έλληνα Πρέσβη, καθώς και την γράφουσα του άρθρου Σοφία Αμπερίδου.



Η Σοφία Αμπερίδου 
λαμβάνει από μαθήτρια του Κρυφού Σχολειού 
συμβολικό δώρο 




 Ψυχή της διοργάνωσης η διοικητική λειτουργός του σχολείου η κα.Παναγιώτα Σκόφιλτ που με τις άοκνες ενέργειες της και την επίβλεψη στο κάθε τι για τις λεπτομέρειες, έδωσαν έναν τόνο λεπτής ευαισθησίας, τρυφερότητας και αγάπης για τον Πόντο. Εξάλλου είναι γνωστή η αγάπη της γι αυτό το κομμάτι του ελληνισμού, καθώς στην πόρτα του γραφείου της θα δει κανείς γραμμένα ποιήματα και σκέψεις όπως: Ο Πόντος ζει και μας καρτερεί, Η γενοκτονία δεν ξεχνιέται, Πόντος και Κύπρος: «Την πατρίδα μ’ ‘εχασα…» Η κα. Παναγιώτα Σκόφιλτ ανέφερε ότι το «Κρυφό Σχολειό» είναι μια μεγάλη αγκαλιά και τα παιδιά  θέλουν να έρχονται σε αυτό ακόμα και το Σαββατοκύριακο Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ιδρυτής του «Κρυφού Σχολειού» είναι ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος (Ευθυβούλου), ο οποίος ίδρυσε το «Κρυφό Σχολειό» και λειτουργεί αφιλοκερδώς από το 1999 πρώτη φορά ως Δημοτικό Σχολείο. Σήμερα φοιτούν 130 παιδιά στο Νηπιαγωγείο και 150 στο Δημοτικό. Τα παιδιά στο Κρυφό Σχολείο υιοθετούν αρχές και αξίες με βιωματικό τρόπο, στηριγμένες στις πανανθρώπινες αξίες, τις αλήθειες και τα νάματα της ορθόδοξης χριστιανικής μας πίστης και του Ελληνικού πολιτισμού μας. Ανάμεσα στις αξίες αυτές ξεχωριστή θέση κατέχει και η φιλανθρωπία.


Η Διοικητική Λειτουργός του Κρυφού Σχολειού Παναγιώτα Σκόφιλντ



           
Όλο το βράδυ κυριαρχούσε η ποντιακή λύρα που έπαιξε ο Χριστόφορος Κυριακίδης, στο νταούλι ήταν ο Θεόδωρος Παπαδόπουλος και στο τραγούδι ο Λάζαρος Κανονίδης. Το συγκρότημα «Ρωμιοσύνη» με κορυφαίο τον γιατρό Αχιλλέα Τουρσίδη, χόρεψε τον Πυρρίχιο χορό και σείστηκε η αίθουσα από την ορμή και τον παλμό που μετέδωσε στο κοινό. Καθώς κυλούσε η βραδιά και με δική μου παραίνεση  τα παιδιά και οι δάσκαλοι χόρεψαν με την καρδιά τους κάνοντας μεγάλους κύκλους σε όλο τον χώρο της εκδήλωσης. Απλά τα βήματα για τον χορό Ομάλ, λίγο περισσότερος ρυθμός στον χορό Τικ και σημασία δεν έχει τελικά αν κάνεις και κάποιο λάθος μαθαίνοντας αλλά το πόση καρδιά και ψυχή βάζεις για να νιώσεις και να βιώσεις τον πολιτισμό των Ελλήνων προγόνων σου. 






Μπορώ να πω πως το «Κρυφό Σχολειό» «έβαλε τα γυαλιά» στα δικά μας σχολεία εδώ στη βόρεια Ελλάδα όπου ζει η πλειονότητα των Ποντίων. Σημειωτέον ότι σε αυτό το σχολειό, τα παιδιά ακόμη και του Νηπιαγωγείου μαθαίνουν για την γενοκτονία αφού κάθε χρόνο τιμάται η μνήμη της στις 19 Μαΐου. Θα ήθελα να κλείσω αυτό το αφιέρωμα στο οποίο συμμετείχα, λέγοντας πως για μένα δεν ήταν απλώς μια ευλογία Θεού αλλά ένα δώρο ζωής που με γέμισε με δύναμη και έμπνευση να συνεχίσω σε αυτό τον εικαστικό δρόμο εικονίζοντας και φωτίζοντας όσα κι εγώ η ίδια ακόμη δεν φαντάζομαι.. Πως θα μπορούσα άλλωστε όταν στις αυλές του σχολείου όπως με ενημερώνει η κυρία Παναγιώτα ακόμη αντηχεί εκείνος ο στίχος  «για έλα έλα πούλι μ, με τεμέν έλα γιάβρι μ’». Είθε οι γνώσεις που απέκτησαν τα παιδιά της Κύπρου για τον Πόντο να συνεχίσουν να αποτελούν  ένα κομμάτι στη συνέχεια της ζωής τους και να φωτίζει πτυχές της ζωής όλων μας. Τα παιδιά του «Κρυφού Σχολειού» μοιάζουν να είναι το προζύμι της Ρωμηοσύνης, που όπως λέει και ο καταξιωμένος κύπριος ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης «η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψει» ή αλλιώς, όπως θα έλεγε και η Ποντιακή Μούσα «Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο» . Ο Πόντος ζει και μας οδηγεί! Ο Πόντος μας ενώνει αιωνίως! Διότι είμαστε σαν εκείνο το δέντρο  που όταν του κόβουν τα κλαδιά απλώνουν οι ρίζες του!




"Προσφυγόπουλα" - Χρώματα παστέλ σε χαρτί
Ζωγραφιά που εμπνεύστηκα και ζωγράφισα
 για τον διάκοσμο της εκδήλωσης στο Κρυφό Σχολειό 





 Κείμενο και φωτογραφίες : Σοφία Αμπερίδου 

Περισσότερες φωτογραφίες στο φβ : https://www.facebook.com/ampersof/media_set?set=a.10215790898874200.1073741880.1496155798&type=3&pnref=story